A Grubu hakkında kısa bilgi
657 sayılı DMK'ye tabi memurlar üçe ayrılmaktadır. Bunlar bildiğimiz anlamdaki B grubu memurlar, öğretmenler ve A grubu memurlardır. A grubu memurlar uzman, müfettiş, kaymakam, denetmen gibi unvanlardır. Yüksek maaş, yurtdışı imkanı, yükselme olanakları geniş olduğu için de bunlara kariyer meslekler de denilmektedir.
A grubu mesleklere girebilmek için üç aşamadan geçilmesi gerekir. KPSS, kurum yazılı sınavı ve mülakat. Ancak bazı A grubu meslekler için kurum sınavı yapılmadan doğrudan mülakat yapılabilmektedir. Bazı A grubu meslekler için ise KPSS puanına da ihtiyaç yoktur. Bunlar kaymakamlık, hakimlik ve Sayıştay denetçiliğidir.
Adayların korkulu rüyası ve çok zormuş gibi düşünülen klasik sınavları inceleyelim.
Klasik sınav nedir?
Sorulan soruların cevabının, sadece adayın vereceği cevaplardan oluştuğu yazılı sınav türüdür. Klasik sınavlar, bir bakıma adayların karakter analizinin de yapıldığı sınavlardır. Verilen cevaplardan, adayın sınavdan çıkış süresinden, kağıt kullanışından, yazıya verdiği özeninden bazı çıkarımlar yapılabilmektedir.
Klasik sınav soru türleri nasıldır?
Klasik sınav geniş formatlı bir sınav türüdür. Yani bu sınavda farklı türlerde soru gelebilir. Tüm sınav aşağıdaki formatlardan herhangi birisi ile olabilir. Ya da aşağıdaki formatlardan birkaç tanesi yer alabilir. Bunları kısaca değerlendirelim:
Kısa Konu Anlatımı: Bir konunun kısaca anlatılmasının istendiği sorulardır. Sınavda ".... kısaca anlatınız." gibi ifadeler yer alır.
Bu gibi sorularda konu başlığının en temel ve basit bir tanımı yapıldıktan sonra özellikleri ve varsa türleri ve istisnalarının açıklamaya girmeden belirtilmesi yeterlidir. Daha fazla puan alırım kaygısıyla gereksiz detaylara girmek, sizin soru kökünü iyi okumadığınızı ve dikkatsiz bir insan olduğunuz algısını yaratabilir.
Örnekli Konu Anlatımı: Bir konunun örneklendirilerek anlatılmasının istendiği soru türüdür. Sınavda ".... örnekler yardımıyla açıklayınız" veya ".... örneklendirerek açıklayınız" gibi ifadeler yer alır.
Bu soru tarzı aslında yukarıda tanımladığımız kısa konu anlatımı formatının örnek eklenmiş halidir. Basit bir tanım yapıldıktan sonra örnek verilir. konunun özellikleri, türleri ve istisnaları da örneklendirilir. Ancak bunları açıklamaya gerek yoktur.
Şekil Üzerinden Konu Anlatımı: Bir konunun şekil-grafik ile yorumlanarak açıklanmasının istendiği sorulardır. Sınavda ".... şekil- grafik yardımıyla açıklayınız" ve ".... Meydana gelen değişimi grafik ile açıklayınız" gibi ifadeler yer alır.
Bu gibi sorularda konunun tanımı yapıldıktan sonra konuya ilişkin en temel-basit şekil çizilmelidir. Bu grafikteki yatay-dikey eksenler, eğri-çizgiler ve noktalar tanımlanmalıdır. Grafiğin işleyiş sistemi kısaca açıklanmalıdır. Sonrasında ise konunun alt başlıkları ve türleri belirtilmeli ve bunlara ilişkin şekiller çizilmeli ve yorum yapılarak ilgili grafikler yorumlanmalıdır.
Detaylı Konu Anlatımı: Bir konunun tanımının, özelliklerinin, türlerinin ve istisnalarının detaylı ve örnekli ve varsa şekilli olarak açıklanmasıdır. Genel olarak bir sayfanın arkalı önlü olacak şekilde doldurulduğu sorulardır. Soru, ".... hakkında bildiklerinizi yazınız" gibi muğlak bir ifade ya da "... şekil/örnekler ile açıklayınız" gibi geniş kapsamlı ifadelerle gelir.
Bu gibi sorularda sorunun cevabının kaç sayfa tutacağı düşünülmemelidir. Bilinen her şey belli bir sistematik içinde detaylı ve örnekleriyle açıklanmalıdır. Tüm özellikler örneklendirilmeli ve istisnalara da yer verilmelidir.
Çoktan Seçmeli: 4 veya 5 şıklı soruların yer aldığı soru tarzıdır. Test diye tabir edilen soru tarzıdır. Genellikle yabancı dil alanının da yer aldığı sınavlarda bu bölüm test olarak yapılmaktadır.
Boşluk Doldurma: Nadir olarak kullanılan bir yöntemdir. Boşluğa söz konusu cümlede tanımlanan terim istenebilir. Ya da verilen cümlenin esaslı noktalarının yazılması istenebilir. Örneğin "cumhurbaşkanı ...... suçundan TBMM'nin .... teklifi ve .... kabulü ile yargılanır" gibi bir soru olabilir.
Doğru-Yanlış Değerlendirmesi: Nadir görülen bir soru tarzıdır. Verilen cümlelerin yanlış ve doğru olma durumuna göre D-Y yazılması, tik işareti konulması veya yanlışların düzeltilerek yazılması gibi sorular yer alır.
Kompozisyon: Adaylardan serbest bir konuda, belirtilen konuda veya verilen bir söz hakkında kompozisyon yazmalarının istendiği sorulardır. Genel olarak bir sayfa ya da arkalı önlü bir sayfa olma kotası konulur. Ayrıca, yabancı dil alanının ağırlıklı olduğu sınavlarda yabancı dilde kompozisyon yapılması artık rutin bir formattır.
Çeviri: Yabandı dil alanından soru gelen sınavlarda uygulanan bir yöntemdir. Yabancı dilde verilen metin Türkçeye çevrilir. Ya da Türkçe bir metin yabancı bir dile çevrilir. Metin, bir sayfalık yazı olabilir, bir paragraf olabilir ya da tek bir cümle de olabilir.
Tanım Yapılması: Klasik sınavların rutin formatlarından birisidir. Genel olarak her alanın son sorusu tanım sorusudur. 5 veya 10 tane kavram verilerek bunların kısaca tanımlanması istenir.
İstisna Sayılması: Bir konunun istisnalarının sayılması istenir. Bu gibi sorularda esas konu kısaca tanımlanıp esaslarıyla izah edildikten sonra istisnaları detaylı bir şekilde aktarılmalıdır.
Monografi: Muhasebe alanında gelen soru türüdür. Bir işletmenin dönem başında açılması, dönem içi işlemlerinin kayıtlarının yapılması ve dönem sonunda kapatılmasına dair muhasebe işlemlerinin yapılmasının istendiği soruları içerir.
Klasik sınava nasıl hazırlanılmalıdır?
1- Klasik sınavlara hazırlanma hususunda kaynaklar büyük önem taşımaktadır. KPSS sürecindeki kaynaklar mutlaka değiştirilmeli mi? Hayır. Bunun net bir cevabı olamaz. KPSS'ye hazırlandığınız kaynağa göre bunun cevabı değişecektir.
Ancak aslolan şudur ki, klasik sınav konuları, salt KPSS formatlı ve adaylara şirin gelen renkli resimli cicili bicili kitapları biraz aşmaktadır. Konunun güzel ve gösterişli anlatılması, illa ki tüm sınavları kapsayan bir kitap olduğunun göstergesi değildir. Bu yüzden, genel kabul gören bazı kaynakların alınması şarttır. Bunlara sahipseniz zaten sıkıntı yoktur.
2- Klasik sınavda genel olarak cevabı tamamen sizin oluşturmanız isteneceği için kompozisyon yazma çalışmaları yapmanız ve bunu birilerine okutmanız yararınıza olacaktır.
3- Klasik sınavlara test kitaplarıyla çalışılmaz.
4- Klasik sınava yönelik bir soru bankası da yoktur ve olamaz da. Piyasada klasik sınav çözümleri adı altındaki kaynaklar ise zaten sizin elinizdeki konu anlatımlı kitaplardan yapılan derlemelerdir. Bunların haricinde bir konuda veya tarzda soru gelmesi size sıkıntı yaşatacaktır. Bu yüzden klasik sınavlara mutlaka konu anlatımlı kaynaklardan çalışılmalıdır.
5- Genel kabul görmüş ve kariyer meslek sınavları için herkesin elinde bulunan konu anlatımlı belli kitapların mutlaka sizin de elinizde bulunması gerekir. Tekrar vurgulamak istiyoruz ki "KLASİK SINAVA KONU ANLATIMLI KİTAPTAN HAZIRLANILIR".
6- Bu süreçte çalışma tekniği konusunda iki şey önemlidir: bol bol tekrar yapmak ve yazarak çalışmak. Yukarıda belirttiğimiz formatlarda kendinize sorular hazırlayın ve bunları düzenli bir şekilde çözümleyin. Bunu yaparken kağıt düzenine, imla kurallarına da dikkat edin. Sonra hazırladığınız cevapları kontrol edin, eksiklerinizi görün ve tamamlayın. Daha önceki klasik sınavlarda çıkmış örnek soruları görmek için memurlar.net A Grubu forumlarımızdan yararlanabilirsiniz.
7- Son birkaç yıldır, kurum sınavlarında insan hakları, hak arama yöntemleri ve bunlara ilişkin yapılanmalara yönelik sorular gelmektedir. Bu konuda da bir kaynak edinilmesi faydanıza olacaktır.
8- Klasik sınav, kurum tarafından yapıldığı için kurum mevzuatından ve teşkilat yapısından da sorular gelmektedir. "Bakanlığımızın teşkilat yapısı hakkında bilgi veriniz.", "Bakanlığımızın Ana hizmet birimlerini yazınız", "Bakanlığımızın görevlerinden 5 tanesini yazınız." gibi sorular gelme ihtimali yüksek sorulardır.
9- Sınavına girdiğiniz kurumun görev alanına ilişkin olarak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda tanımlanan özel bir suç türü varsa, kanunun özel hükümler bölümünden bunları incelemeniz ve suç türlerini listelemeniz işinize yarayabilir.
10- Sınavına girdiğiniz kurumun görev alanına ilişkin olarak Avrupa Birliği kapsamında imzalanan antlaşma veya protokoller varsa bunlara da bir göz atmalısınız.
11- Ekonomi ağırlıklı kurumlar için (üst kurullar, TCMB gibi) iktisat çalışırken bazı iktisat makalelerinin de okunması faydalı olacaktır. Bu sınavlar için sadece ezber yapılmamalı, öğrendiğiniz ve ezberlediğiniz teorik bilgilerin bir de Türkiye ve Dünya ölçeğinde yorumunu yapmalısınız. Bunun için de gündemi mutlaka takip etmeli ve ekonomik-siyasi-mali gelişmeleri günlük olarak bir kenara not almalısınız.
12- Girdiğiniz sınavda muhasebe varsa mutlaka monografi sorulacaktır. Bu yüzden de hesapları iyi öğrenip, monografi mantığının işleyişini iyi sindirmelisiniz. Ayrıca, mali analiz soruları mutlaka sorulmaktadır. Bu sebeple, mali analiz formüllerini ezberlemeli ve bunlara dayanılarak yorum yapabilmelisiniz.
13- Çalıştığınız kitaplarda yer alan tanımlamaları bir kenara not ediniz. Her fırsatta bu tanımları ezberlemeye çalışınız.
14- Maliye ve iktisat alanında yorum yapabilmeniz için Türkiye ve Dünyanın yaşadığı ekonomik ve siyasi krizleri incelemeniz çok faydalı olacaktır.
Kutay Seymen ARIKAN
kutay@memurlar.net
